Grill - temat specjalny

Cała prawda o wpływie tłuszczów trans na zdrowie

Tłuszcze trans kojarzą się z wysoko przetworzoną żywnością. Ale tak naprawdę występują też naturalnie w nabiale i mięsie. Są tłuszczami roślinnymi, a przecież to te roślinne tłuszcze są zwykle zdrowsze! Jak z nimi naprawdę jest?

Czy wszystkie tłuszcze trans zabijają?      fot. 123RF.COM

Najnowsze badania mówią, że te tłuszcze są dla nas jeszcze bardziej niezdrowe, niż do tej pory myśleliśmy. A z drugiej strony, istnieją takie tłuszcze trans, które wręcz zmniejszają ryzyko raka, miażdżycy i cukrzycy!

Co to takiego te tłuszcze "trans"?

Tłuszcze trans to tłuszcze roślinne, które wskutek różnych oddziaływań zmieniły swoją strukturę. Tłuszcze nienasycone (np. różne oleje roślinne) w temperaturze pokojowej mają formę ciekłą. Kiedy zostaną utwardzone, stają się szkodliwymi dla zdrowia tłuszczami trans. Podobnie działa na nie wielokrotne pogrzewanie w wysokiej temperaturze. Są one stosowane przede wszystkim dlatego, że wydłużają czas przydatności produktów do spożycia.

Gdzie czają się tłuszcze trans? Mogą być w:

- margarynach,
- frytkach (z fast foodów i tych mrożonych do zrobienia w domu samemu),
- innych daniach typu fast food,
- chipsach,
- popcornie z mikrofalówki,
- produktach cukierniczych (gotowych ciastkach, ciastach, rogalikach, herbatnikach),
- zupach i sosach instant.

Tłuszcze trans mogą stanowić od 5 aż do 75 proc. całkowitej zawartości tłuszczu w przetworzonym produkcie. W dostępnych na polskim rynku twardych margarynach jest to zwykle 35 proc,. a w miękkich 20 proc. W „miksach" zawierających i masło, i margarynę jest to 2,4-14,8 proc. Na szczęście, producenci coraz częściej zwracają uwagę na tłuszcze trans w swoich produktach.

Jak wpływają na nas sztuczne tłuszcze trans?

Tłuszcze trans z wysoko przetworzonej żywności sprawiają, że podnosi się poziom tak zwanego „złego cholesterolu" we krwi (zobacz artykuł o tym, że tak naprawdę „zły cholesterol" nie istnieje). Blokują one jego metabolizm w organizmie i przyspieszają tworzenie się blaszki miażdżycowej w żyłach. Jeśli jest w diecie sporo tłuszczów trans, nie tylko podnosi się poziom lipoprotein LDL, ale też spada ilość lipoprotein HDL (czyli tzw. „dobrego cholesterolu"), co nie dzieje się w przypadku jedzenia nasyconych tłuszczów zwierzęcych. W związku z tym, w przypadku tłuszczów trans znacząco zwiększa się ryzyko miażdżycy i chorób serca, a oprócz tego także cukrzycy.

Tłuszcze trans a rak

Co najgorsze, obserwuje się, że ryzyko różnych rodzajów nowotworów zwiększa się wraz ze spożyciem tłuszczów trans. A kiedy rak się pojawi, przy diecie bogatej w przetworzone tłuszcze roślinne, szybciej się rozrasta w organizmie.

Depresja i tłuszcze utwardzane

Książka kucharska: Co jeść zamiast chipsów? Kliknij!

Z najnowszych badań wynika, że osoby, które zjadają najwięcej tłuszczów trans aż o 48 proc. zwiększają ryzyko wystąpienia u nich depresji. Z badań prof. Almudeny Sanchez-Villegas z Uniwersytetu w Las Palmas wynika, że im więcej tych tłuszczów zjadamy, tym większe staje się zagrożenie.

Na pocieszenie możemy dodać, że pewien rodzaj innych tłuszczów ma dokładnie przeciwne działanie i zmniejsza ryzyko depresji, jest nawet stosowany w czasie jej leczenia. Jest to oliwa z oliwek.

Hiszpańskie badania przeprowadzone na 12 tys. osób to potwierdziły. Działanie oliwy było skuteczne przy spożyciu powyżej 20 g dziennie i obniżyło ryzyko wystąpienia depresji o jedną trzecią.

Tłuszcze trans i płodność

Tłuszcze typu trans zmniejszają płodność człowieka i jakoś nasienia u mężczyzn. Z łatwością przenikają przez błony komórkowe i łożysko, działają więc także na płody i niemowlęta, dostając się do mleka matki. Szczególnie powinni więc na nie uważać osoby starające się o dziecko i młodzi rodzice!

Naturalne tłuszcze trans bronią przed rakiem?

Tłuszcze trans, które występują naturalnie w mleku, produktach mlecznych i mięsie, stanowią 3-5 proc. objętości wszystkich tłuszczów w nich występujących. Są badacze, według których minimalne różnice w budowie tych kwasów tłuszczowych, zmieniają całkowicie ich wpływ na organizm. Amerykańskie Stowarzyszenie Dietetyczne uznało, że sprzężony kwas linolowy (CLA) występujący w jagnięcinie, mleku i wołowinie, ma wręcz przeciwne do sztucznych tłuszczów trans działanie: jest antykancerogenny, przeciwcukrzycowy i przeciwmiażdżycowy. Już niewielka jego ilość w diecie działa przeciwnowotworowo, wystarczy już 1 proc. całkowitej ilości spożywanych tłuszczów.

Dlaczego tak trudno się bronić przed tłuszczami trans?

Wybieranie produktów pozbawionych tłuszczów trans nie jest łatwe, bo w Polsce nie oznacza się jeszcze zawartości tego rodzaju tłuszczów w produktach (obowiązkiem jest zawarcie informacji o tłuszczach całkowitych i rozróżnieniu na zwierzęce i roślinne). Do Parlamentu Europejskiego wpłynął już wniosek o nałożenie obowiązku oznaczania zawartości tłuszczów trans w produktach spożywczych. Do 13. grudnia 2014 roku planowany jest raport o rzeczywistym spożyciu tłuszczów trans przez obywateli Unii. W niektórych państwach, takich jak Austra czy Węgry, wprowadzono odgórne ograniczenia dotyczące tych substancji w produktach spożywczych.

Fakty i mity o cholesterolu. Kliknij!

cholesterol fakty i mity

Anna Wiśniewska/Smaker.pl

Źródła:
Grażyna Cichosz, Hanna Czeczot „Kwasy tłuszczowe izomerii trans w diecie człowieka"Bohdan Achremowicz, Jarosław Korus „Potrzeba regulacji zawartości izomerów trans kwasów tłuszczowych w żywności"; plosone.org

Komentarze

Ostatnio komentowane przepisy

Ciasta Jabłecznik na biszkoptach

Jabłecznik - prosty i wymowny, tak jak samo danie. To słodkie, kuszące ciasto...

Odsłon: 11052

30 min
20
Desery Ciasto cytrynowe bez pieczenia

Ciasto przygotowane z przepisu Moje domowe jedzenie. oto link do przepisu; h...

Odsłon: 5967

60 min
62
Desery Muffinkowe babeczki z dżemem

Babeczki upiekłam na majówkę, przepis bardzo prosty i szybki , a babeczki sma...

Odsłon: 311

30 min
8

Polecane artykuły

Informacje Możesz zrobić oliwę, pastę do kanapek lub syrop. Jak wykorzystać stokrotki w kuchni

Polacy kochają przyozdabiać swoje tarasy i balkony roślinami, wśród których szczególną popularnością cieszy się stokrotka. Co to za kwiat i czym za...

2
Ewa gotuje Ewa gotuje: Chleb na zakwasie żytnim, biała kiełbasa i kalafior z grilla, ciasteczka ryżowe

Zastanawiacie się jakie pyszności zaserwować z grilla bliskim i znajomym? Ewa Wachowicz w autorskim programie "Ewa gotuje" podzieli się z widzami z...

1
Informacje Przewodnik po serach pleśniowych. Możesz tego nie wiedzieć

Sery pleśniowe cieszą się dużym zainteresowaniem, choć mówi się, że do ich jedzenia trzeba dojrzeć. Rzeczywiście przysmak mało komu smakuje za pier...

3
Informacje Nowa, bardzo zdrowa ryba. Jakie właściwości ma brama i jak ją przyrządzić?

Ryby to źródło zdrowych kwasów tłuszczowych, które są niezbędnym elementem diety. W popularnych supermarketach pojawiła się nowa, tania ryba. Brama...

17